Als zorgen op je pad komen
Ik weet het nog goed hoe ik afgelopen jaar van de ic-afdeling liep en mijn hele systeem in de alarmstand stond. Onze dochter was net terug van een grote en ingrijpende hersenoperatie die een hele dag had geduurd. Voordat ze de zaal ingereden werd, wisten we niet of we haar levend terug zouden zien en zo ja, hoe ze er dan aan toe zou zijn. Alle scenario’s waren op dat moment mogelijk en we hielden met alles rekening.
Ook de weken daarna bleven spannend. Ondanks dat ze goed herstelde, waren er steeds weer ups en downs, waardoor het lastig was om te ontspannen. Uiteraard waren we vooral hoopvol, maar iedere keer dat ze ineens weer koorts kreeg of last had van iets, bleef mijn hart even staan en ja – ik maakte me zorgen. Als ik ’s nachts even wakker werd, viel ik niet zomaar weer in slaap, maar stond ik direct weer ‘aan’. Ik was mij meer dan anders bewust van ‘hoe kwetsbaar’ de situatie was, maar eigenlijk ook hoe onvoorspelbaar het leven in het algemeen kan zijn. Dat wist ik al lang door andere gebeurtenissen in mijn leven, maar nu zat ik er acuut weer middenin.
Je veilig kunnen voelen binnen alle onzekerheid
Het enige waar ik in die tijd behoefte aan had, was een stukje veiligheid. Niet die veiligheid dat mij of mijn liefsten niets kan overkomen, want daarvoor kan niemand ons een garantie geven. Nooit.
Nee, ik had de veiligheid nodig dat ik welkom was, met alles wat me bezighield. Dat er iemand zou zijn die luistert, vragen durft te stellen, het risico durft te nemen soms onhandige dingen te zeggen – ik zocht de veiligheid van een bedding waarin ik mocht zijn om te kunnen verwerken en tot een nieuwe balans te kunnen komen.
Niemand hoefde iets voor me op te lossen, van me weg te nemen of te fixen – ik zocht alleen naar die plek waar ik niets glad hoefde te strijken. Nog niet. Later zou ik zelf wel weer kunnen relativeren, maar nu was daar nog niet de tijd voor.
Waarom ‘maak je geen zorgen’ dan niet werkt
De reactie “Maak je geen zorgen” hielp mij in die tijd helemaal niet, maar gaf mij juist een heel eenzaam gevoel. Het nam de bron van mijn zorgen namelijk niet weg, maar blijkbaar vond de ander dat ik moest stoppen me te voelen zoals ik me voelde. Ik kon me soms zelfs wat bozig voelen over ‘geen zorgen maken’, want hoe doe je dat in zo’n situatie? Het had op mij meer het effect van ‘denk niet aan een roze olifant’ – als je snapt wat ik bedoel.
Daarnaast durfde ik mij gevoelsmatig niet meer open te stellen tot de persoon tot wie ik me had gewend. Ik kon het in deze tijd van hoge stress niet opbrengen om uit te leggen waarom het niet lukte om mij ‘geen zorgen’ te maken. Dat kostte mij veel te veel energie. Ik trok me dan terug en maakte me in stilte zorgen en ik ging op zoek naar een plek waar ik wel welkom was. De oorspronkelijke bron van mijn zorgen werd namelijk vergezeld door een nieuw probleem: mij ook nog onbegrepen en alleen voelen.
Uiteraard was ik mij heel bewust van de goede bedoelingen van de ander en wist ik hoe onmachtig zich buitenstaanders soms voelden – net als ik zelf. Maar hoe anders voelde het als iemand een andere route koos om zijn betrokkenheid te tonen. Een wereld van verschil. Daarom deel ik hieronder een aantal tips, maar ik ben altijd ook geïnteresseerd in je eigen ervaringen. Want ik weet zeker dat het helpt om niet te zwijgen, maar juist te delen. Op die manier kunnen we met en van elkaar blijven leren!
Hierbij mijn tips:
1. Geef erkenning aan het gevoel van de ander, want vaak is dat wat we in een situatie van nood of grote zorgen vooral nodig hebben. Zeg bijvoorbeeld (uiteraard alleen als het welgemeend is):
- Wat zul je ongerust zijn.
- Ik kan me voorstellen dat dit haast te groot voelt om te kunnen begrijpen.
- Wat is het toch ook een ontzettend nare/verdrietige/spannende situatie voor jullie.
- Wat een zorgen zul je je maken.
2. Reageer vanuit empathie:
- Ik kan alleen maar vermoeden waar jij nu doorheen gaat
- Ik word er eerlijk gezegd zelf even een beetje stil van
- Ik merk dat het me ook raakt/boos/verdrietig maakt (let wel op dat je dan niet vooral over jezelf en je eigen ervaring vertelt, maar blijf bij de ervaring van de ander). Op verzoek mag je uiteraard ook zelf vertellen, maar houd het nog kort en check weer in bij de ander.
3. Biedt ondersteuning, maar vraag niet te veel actie van de ander
- Biedt aan om een klusje over te nemen:
- Kook een maaltijd
- laat de hond uit
- haal de kinderen van school
- draai een wasje
- maai het gras
- neem een autorit voor je rekening
- Mensen hebben vaak minder de behoefte om bij jou te komen eten en ‘trekken ook niet aan de bel’ als er iets is. Dat kost dan namelijk te veel energie.
- Maak samen een wandeling en laat de ander vertellen of zwijg even samen en staar voor je uit.
4. Denk mee over aanvullende hulp (afhankelijk van de situatie en check altijd of de ander het op prijs stelt)
- Informatie over passende hulpverlening
- Instanties
- Informatie over praktische regelzaken die afgehandeld moeten worden
- Zelfhulpgroepen of lotgenotencontact enz.
Mijn cliënten zie ik ook vaak geconfronteerd met de “Maak je geen zorgen”-uitspraak en zij voelen zich dan evenmin erkend en gezien in hun situatie, en die kan iedere keer verschillen en toch lijkt er ook weer veel op elkaar. Of het nu gaat om zorgen om je eigen gezondheid of die van een dierbare, om verlies en rouw na overlijden, scheiding of een baan. Vaak zijn het ontwrichtende fases om doorheen te gaan en word je geconfronteerd met veranderingen waar je niet om gevraagd hebt.
Naast vrienden en familieleden heb ik zelf ook weer tijdelijk hulp van een professional/collega ingeschakeld, gewoon omdat ik dan zeker weet dat er even alle aandacht voor mij en mijn (verwerkings)proces is. Dat is geen zwakte of overbodige luxe, maar een teken van goede zelfzorg en eigenverantwoordelijkheid.
Je moet het zelf doen, maar je hoeft het niet alleen te doen.
Ken jezelf – leef vol vertrouwen!
Recent Comments