𝗞𝗼𝗻 𝗶𝗸 𝗺𝗮𝗮𝗿 𝗶𝗻 𝗱𝗲 𝘁𝗼𝗲𝗸𝗼𝗺𝘀𝘁 𝗸𝗶𝗷𝗸𝗲𝗻

Afgelopen jaar rond deze tijd (in de maanden december 2024 en januari 2025) had ik het geregeld moeilijk met mezelf. Nooit op het moment dat ik aan het werk was; dat gaf juist welkome afleiding en bracht me terug naar terrein waar ik me vertrouwd voelde en veilig. Wel in de tussenruimtes. De donkere dagen hielpen ook niet mee. Ik voelde dat ik in mijn gedachten geregeld teruggetrokken werd in de tijd, als door een soort magneet.

*

“Het was ook veel dit jaar voor jou – voor jullie”, zei een vriendin tegen mij tijdens een etentje en ineens voelde ik de emoties opkomen. “Ik ben moe”, antwoordde ik met tranen in mijn ogen, “met name omdat die onzekerheid blijft. Het is goed en tegelijk is het dat ook niet. Ik voel me ontzettend dankbaar en toch ook boos. We hebben ons leven weer opgepakt, maar ik ben ergens ook continu alert en afwachtend. Dat kost veel energie. Alsof ik mij op alles voorbereid.”

De vraag ‘hoe gaat het nou?’ vond ik regelmatig ingewikkeld en tegelijkertijd hoorde het erbij en was ik blij met de oprechte belangstelling van mensen om mij, om ons heen. En toch was het ook telkens weer confronterend, want ik kon die vraag niet goed ‘vanaf de oppervlakte’ beantwoorden. Te diep was ik geraakt.

*

Nadat mijn jongste dochter in maart 2024 met spoed en in een acuut levensbedreigende situatie met een hersentumor opgenomen werd in het ziekenhuis, kwam er veel en in een rap tempo op ons af. Als ik in de terugblik kijk naar alle mogelijke scenario’s die destijds aan ons verteld werden en mogelijk waren, dan kan ik alleen maar zeggen dat ik niet heb durven dromen dat het nu zo goed zou gaan met haar. Mijn dochter doet alles weer – werkt, reist, studeert, sport, maakt tijd voor gezelligheid en zorgt ontzettend goed voor zichzelf. Wat ben ik dan trots op haar en vooral ontzettend dankbaar.

Toch is het plaatje daarmee niet compleet, want naast alle dankbaarheid is er ook een andere kant.

Deze hele situatie heeft mij geraakt op mijn meest kwetsbare plek en deze plek is veelgelaagd, niet alleen gerelateerd aan de ziekte van mijn dochter nu. Het raakte daarnaast vele plekken vanuit het verleden tot in het nu.

*

Zoals zo vaak in het leven, gaan in tijden van crisis, zorgen en (innerlijke) nood oude dekseltjes weer omhoog. Dekseltjes van potjes waarin we oude pijnen, trauma’s, angsten, onmacht en verdriet bewaren, vaak in de hoop er nooit meer naar te hoeven kijken. Omdat het te pijnlijk is of te groot om te kunnen dragen. Vanuit een poging om te kunnen ‘overleven’ stoppen we bepaalde emoties weg; het leven gaat immers door en we moeten ook functioneren. Toch komt de tijd dat het leven ons uitdaagt en ons systeem ons vraagt om het proces van verwerken alsnog aan te gaan.

Daarbij hoort kijken, (door)voelen, bespreekbaar maken en laag voor laag afpellen wat we tot nu toe niet wilden of nog niet konden aankijken.

*

En zo voelde ik me afgelopen jaar rond deze tijd regelmatig woest, verdrietig en boos. De meest dominante gevoelens waren: hoe durf je aan mijn kind te komen? Wat moeten we nu met die voortdurende onzekerheid? Het niet weten? Gaat die tumor weer groeien of houdt die zich rustig? Waar moeten we allemaal rekening mee (blijven) houden?

Maar ik voelde ook de druk op mijn oude wonden weer stijgen en werd mij bewust van mijn kwetsbaarheid, ondanks al het werk dat ik door de jaren heen al had verzet om ermee te kunnen dealen. Ik wist dat het ook tijd was voor een volgende ronde in de reis rondom zelfonderzoek en -ontwikkeling. Niet dat ik erom zat te springen. Ik had geen keuze. Alles lag namelijk ineens open en bloot. Ik werd teruggeworpen op de grote vragen in het leven: wat doet er echt toe?

*

Ook dacht ik in die periode vaker dan anders aan mijn cliënten die in soortgelijke situaties zaten. Mijn eigen situatie maakte dat ik ook in het werk met mijn cliënten op scherp bleef. Ervaren helpt om te begrijpen, van binnenuit, en dat is anders dan er ‘alleen maar over horen of lezen’.

Zoals de cliënt met de diagnose kanker, toen zijn vrouw eindelijk en heel gewenst zwanger raakte. Net als een andere cliënte, moeder van een zoon met onverklaarbare aanvallen, terwijl zij zelf net herstellende was van een burn-out. Of diegene die al jaren achtereen steeds weer controlescans kreeg en telkens weer geconfronteerd werd met de angst voor slecht nieuws, terwijl zijn leven ook maar gewoon doorging.

Ik dacht eraan hoe zij vertelden het lastig te vinden om te voelen dat sommige mensen in hun omgeving op een gegeven moment vooral ‘goed nieuws’ wilden horen en ongeduldig leken te worden, terwijl zij zich zelf ondertussen nog steeds ongerust maakten, kampten met golven van rouw ‘om wat niet meer kon zijn’ of diepe vermoeidheid.

*

We praten vaak over het leren omgaan met het niet weten en het toelaten van alle soms zo tegenstrijdige emoties. Want ja: je kunt tegelijkertijd opgelucht en blij zijn en ook angstig en verdrietig. Je kunt je dankbaar voelen en terwijl ook boosheid van zich laat horen. Je kunt vol vertrouwen zijn en het toch ook allemaal verwarrend vinden. Dat is niet gek, maar dat is wat stressvolle situaties en ook een rouw- of ontwikkelproces met ons doen. Ik zeg ook weleens:

Het leven laat je dan alle hoeken van de kamer zien.

De mooie, warme, veilige sfeer in een ruimte kan dan prima naast de vieze, niet-opgeruimde rommelhoek bestaan. Beiden zijn waar en vertellen iets over het totale plaatje.

Het helpt om alles er te laten zijn en mensen op te zoeken die naar je kunnen en willen luisteren zonder dat er iets opgelost moet worden. Die de tegenstrijdige emoties begrijpen. Die niet gladstrijken wat niet glad te strijken valt en toch troost kunnen bieden en soms toch ook op een manier met je meedenken, die ondersteunend is. Die snappen dat lachen heel goed naast huilen kan bestaan en dat verdrietig zijn niet per definitie betekent dat je niet ‘optimistisch’ bent.

Stap voor stap zullen dingen dan hun plek vinden, soms weer opwaaien om toch weer ergens neer te dwalen. Verwerken of rouwen moet je zelf doen, maar hoe fijn is het om je daarin niet alleen te hoeven voelen? Om herkenning te mogen ervaren.

*

“Zou je het dan willen weten? Wat de toekomst gaat brengen?” vroeg iemand aan mij. Ik moest er even over nadenken, maar nee – ik zou het niet willen weten!

Als ik terugblik op alles wat er in mijn leven is gebeurd, dan had ik op sommige momenten wel graag eerder verhalen gehoord van andere mensen over hun zoektocht door het leven. Want voor mij ging er een wereld open toen ik mensen ontmoette die hun kwetsbaarheid, hun imperfectie, hun worstelingen, angsten enz. durfden te tonen en delen. Toen ik stap voor stap mezelf en bepaalde mechanismes en patronen beter ging begrijpen en er minder angstig over werd. Want het was niet langer ‘gek’, maar een hele normale reactie op stressvolle tijden of veranderingsprocessen. Mijn soms verwarrende emoties wezen er niet op dat ik stuk was, maar dat alles het juist heel goed deed!

*

Ook in het werk met mijn cliënten ervaar ik keer op keer de opluchting zodra mensen zich gaan realiseren dat hen niets mankeert, dat er niets ‘fout’ aan ze is, maar dat wat zij meemaken, ervaren of voelen heel menselijk en normaal is.

Misschien zijn sommige oplossingen niet altijd meer passend in deze levensfase, omdat het overlevingsmechanisme van toen niet langer helpend is. Door te begrijpen kan er een verschuiving plaatsvinden richting begrip en daardoor naar verandering. Zichzelf beter leren begrijpen is namelijk een sleutel naar meer innerlijke rust en vertrouwen.

*

Dat is de reden dat ik met dit boek een poging doe om je mee te nemen in mijn persoonlijke worstelingen door het leven, de ontdekkingen, observaties, de dingen die me zomaar overkwamen zonder dat ik er zelf voor gekozen heb, maar ook de ruimte die ik kon en kan benutten daar waar ik wel invloed op heb.

Een persoonlijk verhaal dus, opnieuw aangewakkerd door de gebeurtenissen rondom de ziekte van mijn dochter in maart 2024 en alles wat hierdoor (opnieuw) aangeraakt werd. Ik laat je hoeken van mijn innerlijke kamer zien, en soms zul jij tijdens het lezen ook eerst puzzelstukjes moeten verzamelen om later al lezend te ontdekken hoe alles toch kloppend in elkaar valt. Of misschien ook nog niet.

Ik zal proberen verschillende ervaringen, perspectieven, invalshoeken en inzichten met je te delen en wie weet draagt het bij aan je eigen weg naar meer rust, vertrouwen, zelfinzicht en een stukje mildheid voor het leven, jezelf en je medemensen.

Of je voelt je bemoedigd om het proces nu toch maar eens aan te gaan, waar nodig met hulp van buitenaf. Want dat is geen teken van zwakte, maar juist van groei!

*

Ik neem je mee op pad, lekker imperfect en zonder vastomlijnd plan. Haperend, vol taalfouten en germanismen, stromend, stuntelend, intrigerend, irriterend, oprecht en eerlijk vanuit mijn perspectief van nu. Een ander perspectief heb ik op dit moment nog niet, maar wie weet maak je zodoende mee hoe niets vast is, maar altijd in beweging.

Dit ‘groeiboek’ is dus nadrukkelijk nog niet af, maar ontstaat terwijl jij meeleest.

Voel je welkom in dit proces van ontdekken en mocht je onderweg eens willen reageren, dan vind ik dat alleen maar leuk. Zolang je het bij jezelf houdt en een beetje wegblijft bij ‘ongevraagd advies’ of ‘invullen voor een ander’ (in dat geval voor mij).

Dan kunnen we namelijk vanuit openheid betrokken en geïnteresseerd blijven in elkaar en laat je me deelnemen in wat jou raakt of aan het denken zet over jezelf. En waarin je misschien, door mijn verhaal te lezen, herkenning vindt of troost.

Dan maken we elkaar tot reisgenoot.