“Geef me de moed om te veranderen wat ik kan veranderen. Geef me de wijsheid om te accepteren wat ik niet kan veranderen. Geef me het inzicht om het verschil tussen beide te zien.”
Franciscus van Assisi

Soms kom je in je leven op een punt terecht waarin geen goede oplossing voor een probleem bestaat. Alleen de best mogelijke oplossing.
Hoe je ook je best doet en alles onderzoekt en probeert…het kan gewoon niet. Je weet – wat ik ook doe, het wordt moeilijk en het gaat pijn doen. Maar het is tijd om mijn verantwoordelijkheid te nemen.

Ik liep zoals zo vaak met de honden rustig te wandelen. Met elke stap werd het besef duidelijker, totdat ik er niet meer omheen kon. Wegkijken was niet langer mogelijk.

“Het is tijd om afscheid te nemen”

De tranen stroomden en de hevigheid waarmee dit gebeurde bevestigde de noodzaak van deze stap. Ik wist het. Ik wist het stiekem al langer, maar was er nog niet aan toe. Ik was nog niet klaar om los te laten. Ik had steeds weer hoop dat dit proces nog een positieve wending zou nemen. We hadden zo ons best gedaan om het mogelijk te maken. Ik voelde me boos dat het niet mocht baten. Het werd tijd om in te grijpen voordat dit een uitputtingsslag zou gaan worden. Voor ons allemaal. In het Duits heb je hiervoor een gezegde:

“Lieber ein Ende mit Schrecken, als ein Schrecken ohne Ende”

Steeds vaker kwam deze zin in me op. Vier jaar hebben we iedere dag geïnvesteerd. Altijd was er wel iets. Het ging soms beter, maar goed werd het nooit. Niet lang genoeg om echt een keer tot rust te kunnen komen. Niet lang genoeg om te vertrouwen dat het nu de goede kant op zou gaan. Ik heb onze reis van me afgeschreven om het voor mezelf een plek te geven en het te kunnen delen. Wie weet, misschien kan het nog iets doen voor een ander…

 

 

Het verhaal van een kort hondenleven

Ik zit in de tuin in de schaduw met een heerlijk zonnetje erbij en een zachte verkoelende bries. Een echt zomers moment om van te genieten. Maar dan met een grijze sluier er omheen.

Aan mijn voeten lig jij, Bilbo. Terwijl ik weet dat ik over een paar dagen afscheid van je neem kan ik hier nu toch zitten en een moment van rust ervaren. Je hoofdje heb je op mijn voet gelegd en ik begin met schrijven. Al weken spoken de verhalen door mijn hoofd, voer ik gesprekken met mezelf.

 

Hoe het begon

Vier jaar geleden ben je bij ons gekomen als herplaatser. Je was toen zeven maanden oud. Een echte puber. Al op de eerste dag wisten wij dat jij ‘anders’ bent. Je was vreselijk druk, je blafte de eerste weken iedere dag vanaf de late middag tot in de avond heel dwingend tegen ons. Een hele felle blaf. We hadden geen idee wat hiervoor de reden was. Je had altijd rode oogjes van de vermoeidheid en als je motortje een keer gestart was dan zat er geen rem meer op. Je trok vreselijk aan de riem, volstrekt niet meer aanspreekbaar. Het leek dan alsof je hersenen in een enorme ‘gektebel’ zaten. Je kon niet alleen thuis zijn, dan gilde je de hele buurt bij elkaar. Je raakte overstuur als er meerdere onbekende mensen in huis waren. Je kon niet tegen ‘druk’ verkeer. Een aantal iets sneller rijdende auto’s achter elkaar en je kreeg weer ‘die blik’. Je plaste tegen de bank en kastjes terwijl je eigenlijk al zindelijk was. Je was ook een jager en voor het eerst kwam ik de grenzeloosheid van een echte ‘zwemmer’ tegen. Waar eerder bij mijn honden een stop op zat bij de eerstvolgende sloot, dook jij er dwars doorheen om vervolgens aan de overkant uit te stappen en het volgende veld over te steken…weer een sloot, weer een veld. Ik had geen enkele kans je te bereiken. Dit was heel jammer want vanaf dat moment moest je aan de lijn en dat terwijl juist het loslopen jou een paar uurtjes tevredenheid gaf.

Ik kan hier nog een hele reeks aan toe voegen. Ik kan er wel een boek over schrijven.

Steeds als er ergens iets beter leek te gaan bedacht je wel twee nieuwe dingen om ons het hoofd over te breken. Voortdurend zaten we met elkaar aan tafel, radeloos, verdrietig, ons afvragend of we dit wel konden opbrengen.

Ik heb mijn hele leven honden gehad, twee keer vanaf hun puppy-tijd , twee Portugese zwervers en een asielhond. Natuurlijk wist ik dat opvoeden niet vanzelf gaat. Dat het energie kost en je geduld moet hebben. Maar dit had ik nog niet eerder gezien.
Je hele systeem leek wel ontregeld.

Al gauw hebben we de eerste gedragsdeskundige ingeschakeld en niet veel later begon het traject aan nog vele, vele dierenartsbezoeken. Jij liep regelmatig mank en had pijn. Toen je tien maanden oud was kwam voor het eerst het woord elleboogdysplasie ter sprake. De eerste trajecten met pijnstilling volgden. Je mocht niet meer met ballen spelen omdat de remmende bewegingen slecht voor je gewrichten waren. Had je een wondje ergens dan ging dat nooit zomaar genezen.

 

De kracht van mildheid

Met heel veel geduld zagen we wel een verbetering in je gedrag. Stap voor stap ontdekte ik dat het toverwoord voor jou ‘mildheid’ was. Je had een hele zachte en rustige begeleiding nodig. Alles wat in die tijd nog voor overtuigingen spelden over ‘leiding nemen’ (packleader) werkten bij jou juist averechts. Gek genoeg had mijn gevoel mij dit al lang verteld. Ik voelde me heel ongemakkelijk bij deze manier van opvoeden en het ging dwaas tegen mijn intuïtie in. Maar ja, blijkbaar deed ik het dan nog niet goed genoeg.

Pas tijdens mijn opleiding tot coach met ondersteuning van honden kwam ik ineens hele andere benaderingen tegen. Hier werd gesproken over samenwerken en verbinding. Ik leerde hondentaal (her)kennen en lezen en de hond ‘te zien’. Wat een verademing. Ik kreeg ontzettend veel waardevolle informatie en tips en thuis werd ons hondenbeleid nogmaals helemaal over de kop gegooid. Aanvankelijk niet helemaal zonder weerstand, maar ik kreeg steeds meer bagage en kon uitleggen wat er gebeurde in jou, Bilbo. Door heel veel te observeren, te reflecteren en mijn kennis over honden te vergroten begon ik grip te krijgen op je gedrag. Het ging nog steeds niet zonder slag of stoot, maar ik kon het nu zien aankomen en op tijd actie nemen. Jou neiging om overprikkeld te raken ging ik steeds meer begrijpen, je onzekerheid die gekoppeld is aan je lichamelijke kwetsbaarheid.

Door een erfelijke ziekte genezen wonden heel moeizaam en je gewrichten laten je inmiddels helemaal in de steek. Ondanks alle onderzoeken, behandelingen, therapieën en zelfs een operatie gaat het alleen maar slechter met je.

“Wij zorgen er wel voor dat de dierenarts een vast salaris heeft”, zeggen we soms een beetje bitter tegen elkaar.

Inmiddels heb je veel pijn op beide voorpootjes, je rug begint door te zakken, je valt soms letterlijk voorover en loopt heel raar. Je kan steeds moeizamer omhoog komen en blijft ook liever op dezelfde plek liggen, wat heel ongebruikelijk is voor honden. Je hoofd is vier en je lijf is veertien. En dat doet pijn om te zien.

 

 

Je gevoeligheid

Naast deze intensieve jaren en zorgen rondom je opvoeding en je gezondheid is er ook een hele andere kant. De Bilbo die zo bijzonder gevoelig is. Ook dit heb ik op deze manier nog niet eerder meegemaakt. Je sensoren zijn zo extreem fijn afgestemd dat je werkelijk alles oppikt.

Een cursist die een keer met je kennis heeft gemaakt zei: “Ik heb het gevoel dat hij zo bij mij naar binnen kijkt.”

Ik wist direct wat ze bedoelde. Voor jou blijft geen emotie verborgen, je voelt feilloos aan waar ‘het zeer doet’ en reageert hier onmiddellijk op. Soms als het voor jou te veel is laat je je blafgedrag zien alsof je tegen mij gilt: Het gaat niet goed met deze mens; doe wat! En regelmatig ben je ongelooflijk liefdevol en raak je mensen recht in hun hart. Geen kans om dan je gevoel langer verborgen te houden. Dat was ook je enorme kracht in het coachwerk. Je speurde letterlijk de zere plekken op. Heel confronterend en vertederend tegelijk. Goudeerlijk en puur. Helaas had ik al snel door dat deze gevoeligheid ook juist je valkuil was. Ik moest ontzettend uitkijken je niet te overvragen. Daar was niet veel voor nodig. Dat was ook de reden dat ik, net iets eerder dan ik eigenlijk wilde, een tweede hond zocht om in te kunnen zetten in het coachwerk. Jij was zelf niet stabiel en dat was geen ideale situatie. Maar mijn gevoel zei dat ik het toch maar moest wagen. En dat heb ik dan wel van je geleerd de afgelopen jaren; op mijn gevoel vertrouwen!

 

 

Einstein kwam twee jaar geleden in ons leven en gelukkig pakte dat uitstekend uit. Het gaf je zelfs rust. Je had ineens een andere rol en dat heeft je goed gedaan. Einstein heeft enorm veel aan je gehad. Ik weet nog heel goed hoe trots je naast de wandelwagen liep waar Einstein tijdens langere wandelingen regelmatig in zat. Je vond het geweldig. Einstein ontpopte zich al snel als fijn, rustig maatje en heeft stapsgewijs zijn bijdrage geleverd in het coachwerk. Jou heb ik steeds meer uit het werk gehaald. Je was er soms nog bij omdat je dat graag wilde, maar je was volledig vrij in je inbreng. Voor mij was het enorm verhelderend het verschil te zien tussen jou en Einstein. Waar jij al snel van slag was, bleef Einstein heel rustig. Hij had geduld en een stevige basis vol vertrouwen. Dat is nog steeds zo.

 

Intensieve jaren

Ik kijk terug op vier zeer intensieve jaren met jou. Iedere dag hebben we over je gesproken. Iedere dag was er een soort van overdracht: Hoe ging het vandaag met Bilbo? Moet ik nog iets weten? Hoe zit hij in zijn vel? Hoe loopt hij? Heeft hij pijn?
Dat was nodig om jou op een goede manier te kunnen begeleiden. En er zijn in de vier jaar misschien een handvol weken geweest dat er zoiets als ‘rust’ was. Je bent nog steeds een hele speciale hond. Maar je hebt je plek in onze harten weten te veroveren. We zijn enorm gek op je ondanks je gebruiksaanwijzing.

 

 

Je lessen voor mij

Jij was voor mij een buitengewone leermeester. Alle lessen met je heb ik vooral ook kunnen vertalen naar mijn eigen dagelijks leven en de omgang met andere mensen (en honden).

Ik heb van jou geleerd op mijn gevoel te blijven vertrouwen ook als anderen vinden dat het anders moet.
Ik heb van je geleerd dat het niet helpt om op weerstand met weerstand te reageren. Dat ik dan beter ervoor kan kiezen om uit mijn irritatie te stappen en daarmee de rust kan herstellen.
Ik heb van je veel geleerd over overprikkeling en sensitiviteit en daardoor ook mijn eigen grenzen beter leren bewaken.
Ik heb van je geleerd wat het verschil is om iemand vanuit verbinding te benaderen en wat het doet als je met aandacht in het leven staat.
Ik heb van je geleerd hoe helend de kracht van vertraging is.
Ik heb van je geleerd dat je gewoon mag zijn wie je bent en er geen enkele reden is je te schamen voor je beperkingen.
Ik heb van je geleerd hoe kwetsbaar je bent als je lijf niet gezond is en dit kunnen vertalen naar mijn eigen lijf. Ik ben nu milder naar mezelf toe en daardoor juist sterker geworden.
Ik heb van je geleerd de tijd te nemen die nodig is.
Ik heb van je geleerd hoe belangrijk observeren is. Dat heeft mij enorm veel opgeleverd voor het coachwerk en mijn eigen ontwikkeling.
Ik heb van je geleerd hoe ontzettend belangrijk het is eerlijk te onderzoeken wat echt bij je past en de opvattingen over hoe iets hoort, los te laten.

 

Het proces van loslaten

Dit alles ben ik de afgelopen weken volop tegen gekomen toen ik besefte dat het tijd is eerlijk en zonder angst te kijken naar jou en je welzijn. Tijdens vele wandelingen heb ik onderzocht, gevoeld, observeert en stilgestaan. Tot ik er niet meer omheen kon en wist wat de volgende stap gaat worden. Dat was pijnlijk en niet wat ik wilde. Ik wilde je nog een keer helemaal ontspannen en gezond zien. Toch drong het steeds meer tot me door dat dit niet gaat gebeuren. Ik heb regelmatig getwijfeld en me afgevraagd of ik me er nu makkelijk vanaf wilde maken. Ik heb me verstopt achter de angst voor de reacties van mijn gezinsleden. Misschien zouden ze wel heel boos op mij worden. Maar iedere dag werd het beeld duidelijker en als de tranen stroomden kwam jij rustig naar me toe gelopen, dicht tegen me aan leunend en dan zag ik hoe je bij mij naar binnen keek. “Het is goed, wees niet bang” leek je te zeggen. Ik vroeg mij dan af of ik alleen maar wilde dat je dat zei omdat het dan voor mij makkelijker was. Maar ook hier werd het gevoel steeds sterker en vond ik steeds meer rust in het contact met jou. Totdat ik wist dat ik het bespreekbaar moest maken. Ik zag je het meest. Ik maakte je iedere dag volop mee. Ik zag je pijn en je vermoeidheid. Ik moest mijn verantwoordelijkheid nemen.

Eerst heb ik het met je tweede baasje besproken en ook dat had tijd nodig. Het aanhoren, het durven en kunnen zien. Nog weer later met mijn dochter. Ook met de dierenarts hebben we nog een laatste poging besproken om je verlichting te geven in de pijn. Mocht dit niets opleveren dan zouden we kiezen om je te laten gaan.

 

 

Het heeft niets meer opgeleverd. En toen was het duidelijk. Het is tijd om afscheid te nemen. We doen dit met rust en aandacht. Omdat jij ons geleerd hebt hoe belangrijk dat is. We genieten van je liefdevolle ZIJN en geven ons de tijd te voelen. En alsof je het mij een beetje makkelijker wilt maken, loop je iedere dag moeilijker en heb je meer tijd nodig. “Ga maar niet meer twijfelen. Het is goed.”

Deze week hebben ook je vorige baasjes nog afscheid van je genomen. Ik heb ze op de hoogte gebracht en dezelfde avond nog zijn ze naar Groningen gekomen om je nog een laatste keer te zien. Ook zij zeiden: “Het is goed.”

 

 

We laten je gaan vanuit liefde. Hoe moeilijk ook. Je hebt maar vier jaar deel uit mogen maken van ons leven. Je vijfde verjaardag ga je niet meer beleven.

De plek in ons hart is groot. Dag lieve Bilbo…mijn grote uitdaging.

Ik kus je, ik sus je
Ik doof en ik blus je
Je blijft heel dicht bij me
Maar in mijn hoofd rust je

Tekst uit “Dat ik je mis” gezongen door Maaike Ouboter

Link: Dat ik je mis

Heb je Bilbo leren kennen? Ik zou het geweldig mooi vinden om hieronder te mogen lezen hoe jij hem hebt meegemaakt. Het zou het gemis een klein beetje dragelijker maken.